Biophilic design to nurt w architekturze i w aranżacji wnętrz stanowiący urzeczywistnienie powrotu człowieka do natury. Budynek zaprojektowany zgodnie z jego ideą to funkcjonalna przestrzeń, która pozwala doświadczać natury nawet we współczesnym betonowym mieście. Co jeszcze warto wiedzieć o projektowaniu biofilicznym?
Na czym polega design biofiliczny?
Biophilic design, czyli projektowanie biofiliczne (biofilne) to nurt architektoniczny skupiający się na tworzeniu wnętrz w zgodzie z naturą tak, aby człowiek mógł na nowo połączyć się ze światem przyrody.
Za popularyzację pojęcia „biophilic” odpowiada Edward Wilson. Amerykański biolog podkreślał wpływ kontaktu z naturą na stan psychofizyczny ludzi i jednocześnie dostrzegał, jak oddziałuje na nich postępująca urbanizacja.
Biofilia w dosłownym tłumaczeniu oznacza miłość do wszystkiego, co żywe. Ludzie przebywający w otoczeniu natury są bardziej zrelaksowani i spokojniejsi, co potwierdzają liczne badania.
Projektowanie biofiliczne może więc przyczynić się do poprawy zdrowia i dobrego samopoczucia oraz w pewnym stopniu przeciwdziałać rozwojowi chorób cywilizacyjnych spowodowanych stresem i życiem w ciągłym biegu z dala od korzeni człowieka, czyli przyrody.
We współczesnych budynkach coraz częściej można więc dostrzec elementy projektowania biofilnego. Mowa tu nie tylko o domach jednorodzinnych, apartamentowcach oraz hotelach, ale i miejscach pracy czy budynkach użyteczności publicznej takich jak szkoły czy szpitale.
W każdym przypadku biophilic design oddziałuje na ludzkie zdrowie. Przykładowo zgodnie z badaniami opracowanymi przez WHO aranżacja biurowców za wykorzystaniem elementów natury przekłada się na redukcję stresu i wzrost produktywności pracowników.
W przestrzeniach stworzonych w duchu biophilic design natura przeplata się z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi i funkcjonalnością. Budynki projektowane w zgodzie z tym nurtem zaspokajają pierwotną potrzebę człowieka, który pragnie bliskości z przyrodą.
Celem aranżacji biofilnych wnętrz jest przywrócenie ludziom równowagi w nowoczesnym środowisku miejskim oraz poprawa ich samopoczucia, a jednocześnie zachowanie użyteczności budynków, które są projektowane tak, aby sprostać potrzebom człowieka.
Biophilic design – jak wygląda w praktyce?
Jak zostało już wspomniane, współczesne umiłowanie życia w bliskości z naturą znajduje odzwierciedlenie zarówno we wzorcach projektowych budynków mieszkalnych, jak i biurowców czy placówek publicznych.
Biofilia w architekturze obejmuje nie tylko rozwiązania wysokobudżetowe, ale i mniej kosztowne koncepcje, które z powodzeniem można wykorzystać we własnych czterech kątach. Poniżej przedstawiamy główne założenia nurtu łączącego na nowo człowieka i naturę w architekturze oraz w aranżacji wnętrz.
Człowiek jest priorytetem
Projektowanie biofilne to innowacyjna koncepcja, która skupia się na obcowaniu z naturą, a na pierwszym miejscu stawia człowieka. Zgodnie z nurtem biophilic design to budynek ma stanowić odpowiedź na potrzeby ludzi, a nie na odwrót.
Wobec tego podczas aranżacji wnętrz dużą wagę przywiązuje się do ich funkcjonalności. Zgodnie z tą ideą w miejscach pracy czy w szkołach powinna być zorganizowana przestrzeń zarówno na wykonywanie obowiązków, jak i niezbędny wypoczynek.
Wielopłaszczyznowy komfort
Projektowanie biofilne stawia na wielopłaszczyznowy komfort człowieka, co wiąże się z poprzednim punktem. Mowa tu o każdym aspekcie przebywania w pomieszczeniu, łącznie z zapewnieniem odpowiedniej temperatury, przepływu powietrza i wentylacji wnętrz czy osłonięciem budynku od hałasu.
Naturalne materiały i kolory ziemi
Architektura biofiliczna odrzuca to, co sztuczne i syntetyczne. We wnętrzach królują naturalne tworzywa i materiały takie jak kamienie czy drewno. Najlepiej, jeśli są w jak najmniejszym stopniu przetworzone.
Łączenie architektury z naturą ma również odzwierciedlenie podczas doboru palety barw wykorzystywanych w budynkach. Oprócz zieleni we wnętrzach można znaleźć kolory ziemi, czyli brązy, beże, szarości i stonowane żółcie.
Porzucenie idealnych kształtów
W naturze nie ma kształtów idealnych. We wnętrzach zaaranżowanych zgodnie z projektowaniem biofilnym precyzyjnie proste linie i ostre kreski zostały zastąpione przez formy wzorujące się na tych, które stworzyła sama marka natura. Nie brakuje więc zaokrągleń, nieregularnych kształtów czy zróżnicowanych tekstur.
Wykorzystanie roślin
Oczywiście projektowanie w zgodzie z naturą oznacza aranżację przy wykorzystaniu roślin. Kwiaty można znaleźć zarówno w przestrzeniach publicznych, jak i prywatnych domach.
Co więcej, mowa tu nie tylko o roślinach doniczkowych, ale i charakterystycznych dla nurtu ogrodach wertykalnych czy zielonych dachach, pokrytych różnymi odmianami niskich traw, mchu czy ziół.
Naturalne światło
Dostęp do naturalnego światła ma ogromny wpływ na zdrowie i samopoczucie człowieka. Właśnie dlatego w budynkach w stylu biophilic design wykorzystuje się jak największą ilość naturalnego światła połączonego ze zoptymalizowanymi źródłami światła sztucznego. Sztuczne oświetlenie często jest rozproszone, zróżnicowane pod względem natężenia, a w konsekwencji dostosowane pod względem komfortu dla ludzkiego oka.
Widok z okna ma znaczenie
Duży wpływ na samopoczucie ma nie tylko kontakt z naturą wewnątrz budynku, ale i sam widok z okna, który w miarę możliwości może rozpościerać się na lasy, łąki czy elementy architektury krajobrazu takie jak parki, zieleńce czy skwery.
Co ciekawe, badania opracowane przez francuskiego biologa Rogera Urlicha dowiodły, że widok naturalnych krajobrazów ze szpitalnych okien ma realny wpływ na przyspieszenie procesu powrotu do zdrowia po zabiegach chirurgicznych.
Doznania sensoryczne i zróżnicowanie przestrzeni
Środowisko naturalne jest zróżnicowane i wielopłaszczyznowe. Na jego wzór w budynkach wykorzystuje się więc moc perspektywy oraz elementy wyposażenia wnętrz, które poruszają się np. na skutek podmuchów powietrza.
Częstą praktyką jest także połączenie rozwiązań aranżacyjnych z zastosowaniem elementów oddziałujących na zmysły człowieka, w tym m.in. dźwięków i zapachów natury czy też tekstur nawiązujących do tworów przyrody.
Wizualny kontakt z naturą w życiu codziennym wpływa pozytywnie na samopoczucie i może ułatwić ludziom zachowanie równowagi psychicznej we współczesnym świecie.
Biophilic design nie jest chwilową modą czy trendem, tylko złożoną ideologią, która uwzględnia rozwiązania architektoniczne zgodne z naturą człowieka, będącego nieodłączną częścią świata przyrody.